Srbija i Rusija za vreme druge vladavine kneza Mihaila - Danko Leovac

„Odnos Rusije, velike sile koja je igrala značajnu, često i presudnu ulogu na Balkanu, prema Srbiji u domaćoj i inostranoj istoriografiji nije zauzeo posebno mesto. Tu naročito ističemo period druge vladavine kneza Mihaila (1860–1868), koji je bio izuzetno važan i na polju unutrašnje i na polju spoljne politike. Značaj 60-ih godina XIX veka na evropskoj političkoj sceni (pokušaj diplomatske izolacije Rusije, italijansko, poljsko, kritsko pitanje), te diplomatska, vojna i finansijska pomoć koju je Rusija pružila Kneževini Srbiji, umnogome su nas opredelili da istražimo odnose Srbije i Rusije u pomenutom periodu. Osnovni cilj našeg istraživanja bio je da na osnovu dostupnih izvora i literature sagledamo i objasnimo srpsko-ruske odnose za vreme druge vladavine kneza Mihaila u celini. Koristeći zvaničnu i nezvaničnu korespondenciju ruskih diplomatskih predstavnika, beleške ruskih i srpskih političara i državnika, te memoare značajnih ličnosti, potrudili smo se da prikažemo uticaj i delovanje Rusije na unutrašnja i spoljnopolitička pitanja Kneževine Srbije. Pokušali smo da odgovorimo na brojna pitanja koja su u istoriografiji nerasvetljena ili malo poznata: ruska podrška Srbiji, stav zvaničnih ruskih krugova prema knezu Mihailu i njegovim prvim saradnicima, naoružavanje Srbije 1862/63. i 1867. godine, stav Petrograda prema unutrašnjim zbivanjima u Srbiji, uloga poljske emigracije u Srbiji i u događajima na Balkanu, uloga Rusije u sklapanju prvog Balkanskog saveza, uloga ruske vojne misije u Srbiji 1867. godine, ocena spremnosti srpske vojske za eventualni rat protiv Turske i ruski predlozi ratnih planova protiv Osmanskog carstva, pitanje odnosa između Srbije i Rusije u poslednje dve godine kneževe vladavine.“

Autor